DEMİR VE MİKRO ELEMENTLERİN BİTKİ GELİŞİMİ ÜZERİNE ETKİLERİ

DEMİR

DEMİR EKSİKLİĞİNDE

• Bitkilerdeki demir eksikliğinin en belirgin belirtisi yaprak damarları yeşil kalmak koşuluyla, yaprağın diğer kısımlarının sararmasıdır. Aşağıdaki resimlerde bunu net bir şekilde görebilirsiniz
• Bazı bitkilerin yapraklarında kahverengi nekrozlar görülebilir
• Çok şiddetli eksiklerde yaprak damarlarında da sararma, hatta yeni çıkan yapraklarda hiç klorofil olmadığından beyaz olması söz konusu olabilir
• Magnezyum eksikliğiyle karıştırmamamanın püf noktası ise; magnezyum eksiliğinin yaşlı yapraklada, demir eksikliğinin ise genç yapraklarda sürgün uçlarında görülmesidir

DEMİR FAZLALIĞINDA

• Demir fazlalığı pek görülen bir durum değildir ancak; bazı bitkiler köklerinden asit salgılayarak toprağın PH'ını düşürürler ve demirin fazla emilmesine yol açarlar
• Böyle durumlarda yaprakların rengi bronza döner ve noktalı bir hal alır. Aşağıdaki resimlerde demir fazlalığının bitki yaprakları üzerine etkisi göreilirsiniz

ÇİNKO

ÇİNKO EKSİKLİĞİNDE

• Bitkilerde çinko eksikliği yapraklar arası kloroz şeklinde görülür. Damarlar yeşil kalırken, damar araları sarıya hatta beyaza döner
• Çinko eksikliği yaşlı yapraklarda kendini gösterir
• Yapraklar seyrekleşir, tomurcuklar sayısı azalır veya tamamen yok olur, bazı tomurcuklar açılmadan kalır
• Meyve agaclarındaki tipik belirtisi ise daralmış küçük yapraklar ve rozet oluşumudur
• Aşağıdaki bitki yapraklarında çinko eksikliği görülmektedir

ÇİNKO FAZLALIĞINDA

• Bitkilerde çinko fazlalığı büyüyemeyen kıvrılan genç yapraklara ve  kloroza  daha sonra da bitkinin ölümüne sebep olur
• Aşağıdaki resimde, sol taraftaki yapraklar normal seviyede çinko varlığında gelişen yapraklar, sağ taraftakiler ise aşırı miktarda çinko durumunda gelişen yapraklardır

BAKIR

BAKIR EKSİKLİĞİNDE

• Bitkilerdeki bakır eksikliği pek görülmemekle birlikte, görüldüğünde genç yapraklarda kendini gösterir
• Bu yapraklarada grimsi yeşil renk hatta beyazlaşma ve solma görülür
• Meyve ağaçlarında dalların uç kısımlarında kurumalar olur
• Tahıllarda yaprak uçları beyazlaşır, yaprak küçülür, eksiklik sürekli olursa başak oluşmaz
• Genaratif gelişimi vegatatif gelişime göre daha çok etkiler
• şağıdaki resimlerde bitki yapraklarında bakır eksikliğinin etkileri görülmektedir

BAKIR FAZLALIĞINDA

• Bitkilerdeki bakır fazlalığı klorozo neden olur, bitki yaprakları önce açık yeşil sonra kahverengiye döner ve bu yapraklar daha sonra dökülür
• Ayrıca molibden alımını olumsuz etkiler
• Aşağıdaki resimlerde bakır fazlalığının bitki yarakları üzerine etkisi görülmektedir

BOR

BOR EKSİKLİĞİNDE

• Bor eksikliği kendini bitkinin genç kısımlarımda özellikle çiçeklerde gösterir
• Bitkinin büyüme noktalarında duraklama, uç büyüme noktalarında ve çiçeklerde zararlar meydana gelir,tohum oluşumunda aksamalar görülür
• Yapraklarda violetleşme ve şekilsel bozukluklar oluşur
• Meyve ve yumru içlerinde kahverengileşme oluşur
• Aşağıdaki resimlerde bor eksikliğinin etkileri görülmektedir

BOR FAZLALIĞINDA

• Yaprak kenarları kıvrılır ve ölür
• Aşağıdaki resimde bor fazlalığının bitki yaprakları üzerindeki etkisi görülmekedir

MANGANEZ

MANGANEZ EKSİKLİĞİNDE

• Yapraklarda kahverengi lekeler ve dökülmeler görülür
• Tahıllarda yapraklarda beyaz gri lekelenmeler ve kloroz oluşumu
• Aşağıdaki resimlerde mangan etkisinin bitki yaprakları üzerine etkisi görülmektedir

MANGANEZ FAZLALIĞINDA

• Manganez fazlalığı demir eksikliğine neden olur
• Demir eksikliğinde görülen semptomlar görülür
• Aşağıdaki resimlerde manganez eksiliğinin bitki gelişimine etkileri görülmektedir

MOLİBDEN

MOLİBDEN EKSİKLİĞİNDE

• Eksikliğinde toprak kaynaklı hastalıklar bitkide daha kolay ilerler
• Şiddetli sararma ve cüceleşme görülür
• Çiçekler solar, bitki boysuzlaşır
• Klorofil miktarı azalır, gelişme zayıflar
• Aşağıdaki resimlerde molibden eksikliğinin etkileri görülmektedir

 

MOLİBDEN FAZLALIĞINDA

• Pek görülen bir durum değildir

İKİNCİL ELEMENTLERİN (KALSİYUM, MAGNEZYUM, KÜKÜRT) BİTKİ GELİŞİMİ ÜZERİNE ETKİLERİ

Makro elementlerden sonra ikincil elementlerin de bitki gelişimi üzerine etkisini inceleyelim...


KALSİYUM 

Kalsiyumun  bitkilerde taşınması pasif olarak gerçekleşir ve enerji gerektirmez. Ksilem yani odun borularıyla suyla birlikte taşınır. Doğrudan terleme hızıyla orantılıdır. Bundan dolayı, yüksek nem, soğuk ve düşük terleme hızı kalsiyum eksikliğine sebep olabilir. Tuzluluğun artması da suyun taşınmasını azaltacağından, kalsiyum eksikliğine sebep olabilir.
Kalsiyum eksikliği ilk önce genç yapraklar ve meyvelerde kendini gösterir çünkü buralarda terleme hızı çok düşüktür.

Öncelikle bitkiler için kalsiyum neden bu kadar önemlidir?

Çünkü Kalsiyum;

• Diğer elementlerle birlikte metabolik proseslere katılır
• Enzimatik ve hormanal proseslere katılır
• Hücre duvarı kalınlığı ve dayanıklılığını artırır
• Isı stresine karşılık bitkiyi korur
• Protein oluşumunda rol oynayan nitratların indirgenmesini sağlar
• Hücre duvarı dayanıklılığını arttırararak bitkiyi hastalıklara karşı korur
• Yüksek kalite meyve veriminde hayati rol oynar

Bitkide Kalsiyum Eksikliğine Nasıl Meydana Gelir ?

•  Ya topraktaki düşük kalsiyum nedeniyle ya da su stresine bağlı olarak terleme hızının düşmesiyle kalsiyumun yeterli miktarda taşınamamasıyla meydana gelir 
• Yani bitkinizin üzerinde kalsiyum eksikliği görmenizdeki tek neden topraktaki kalsiyum eksikliği olmayabilir
• Örneğin seradaki çok yüksek nem oranı terleme hızını tamamen düşürmüş ve kalsiyumun taşınamamasına sebep olmuş olabilir

Kalsiyum Eksikliğinde;

• Genç yapraklarda kıvrılma ve deformasyon oluşur
• Yaprak uçlarında yanma görülür
• Düşük gelişme olur
• Meyvede hasar meydana gelir

Yukarıdaki resimlerde domates bitkilerin  yaprak ve meyvelerinde kalsiyum eksikliğinin etkileri görülmektedir.


Kalsiyum Fazlalığında;

• Demir manganez ve bor gibi mikro elementlerin emilimini azalır ve bu elementlerin eksikliklerinin yol açtığı semptomlar ortaya çıkar

MAGNEZYUM

Öncelikle bitkiler için magnezyum neden bu kadar önemlidir?

Çünkü Magnezyum;

• Klorofil atomunun merkezinde bulunur
• Klorofilin güneş enerjisini tutmasına imkan tanır ve fotosentez için gereklidir
• Yaprakların yeşil rengini alması için gereklidir
• Karbonhidrat metabolizmasında ve hücre membran stabilizasyonunda kullanılır

Magnezyum Eksikliğinde;

• İlk önce yaşlı yapraklarda klorofil eksikliği görülür ve daha sonra genç yapraklara doğru ilerler
• Yaprak damarları aralarında sararmalar görülür
• Fotosentetik ve enzimatik aktivitelerde düşüş görülür
• Uzun süren magnezyum eksikliklerinde yaşlı yapraklarda nekroz ve dökülmeler görülür
• Küçük ve odunsu meyve oluşur

Yukarıdaki bitkilerde, magnezyum eksikliğinin etkileri görülmektedir

Magnezyum Fazlalığında;

• Biraz fazla olması sorun yaratmaz  ancak aşırı yüksek olursa kalsiyumun taşınmasını inhibe eder ve aşırı tuzlu ortamdaymış gibi gelişim olmasına sebep olur, çok koyu renkli vegatatif gelişim ve kavruk büyüme görülür

KÜKÜRT

Öncelikle bitkiler için kükürt neden bu kadar önemlidir?

Çünkü Kükürt;

• Bazı aminoasitlerin ve koenzimlerin yapısında bulunur
• Protein sentezinde rol oynar

Kükürt Eksikliğinde;

• Azot eksikliğine benzer belirtiler meydana gelir, ancak kükürt eksikliğinde hassas olan genç yapraklardır
• Yapraklar açık yeşil ya da uçuk sarı renkte olur

Yukarıdaki resimde sağlıklı bir bitkinin yanına kükürt eksikliği görülen bir bitki yerleştirilmiştir.

Kükürt  Fazlalığında;

• Yapraklar beyazımsı yeşil renk alır
• Yaşlı yapraklarda kırmızı mor benekler oluşur