NEDEN STEVYA
Dünya çapında şeker kamışı ve şeker pancarı endüstrisindeki gelişmelerin neticesinde, yüksek kalorili sofra şekeri tüketimi artışının sonucuyla; diyabet, kalp-damar hastalıkları, obezite arttı. İnsanlık çareyi, kalorisiz sentetik tatlandırıcılarda aradı ama bunların da sağlığa zararlı etkileri olduğu düşüncesi, karamsarlık yarattı.
Anavatanı Paraguay ve Brezilya olan stevya bitkisi sanki tüm bu tartışmayı noktalayacak gibi görünüyor.
Bunun nedeni;
- Kurutulmuş stevya yaprakları sofra şekerinden %40 daha tatlı
- Özütü alınıp granüle hale getirildiğinde ise aynı miktar sofra şekerinden 300 kat daha tatlı
- Toksik değil
- Mayalayıcı değil
- Lezzet arttırıcı
- %100 doğal
- Diş çürüğüne sebep olmuyor
- Çocuklarda tatlı bağımlılığı yapmıyor
- Yüksek ısıda pişirilebiliyor
- Raf ömrü uzun
- Rengi beyaz olduğundan,şeker pancarı gibi beyazlatmak için kimyasal işlemden geçmesi gerekmiyor
- Diğer tatlandırıcılarla karıştırılıp ,bunların zararırını azaltmaya imkan tanıyor
- Aynı zamanda zengin vitamin ve mineral kaynağı
- En önemlisi ise içeriğinde en yüksek oranda bulunan stevyosid bileşinin yapısındaki beta glikozidik bağlar, mide ve bağırsak enzimleri tarafından parçalanamıyor, sadece bağırsak bakterileri tarafından parçalanabiliyor ve bağırsaklarda emilmiyor. Dolayısıyla diyabet ve fenilketonüri hastaları ve zayıflamak isteyenler için güvenli
Türkiyede endüstriyel olarak bu bitkinin üretime girmesi ne kadar zamanda yaygınlaşır, ya da yaygınlaşır mı bilinmez ama bu bitkiyi yetiştirmek isteyenler için faydalı olduğunu düşündüğüm bilgileri paylaşmak istiyorum.
- Stevya tohumdan, doku kültüründen ve çelikten üretilibiliyor
- Bitkinin tat oranı fidandan fidana değişiklik gösterdiğinden, doku alırken ve çelikleme yapılırken şeker yoğunluğu yüksek fidanlar seçilmesi öneriliyor
- Baharda don tehlikesi geçtikten sonra ekilebiliyor
- Organik maddelerce zengin, suyun göllenmeyen akıp gittiği toprağı seviyor
- Balçıklı ve tuzlu topraklardan hoşlanmıyor
- Kuraklık direnci düşük olduğundan, damla sulama yöntemiyle sürekli nemli tutulması öneriliyor
- Besleyici kökleri toprak yüzeyine yakın olduğundan, sulamanın sık ve sığ tabakada olması öneriliyor
TÜRKİYEDE STEVYA
- Türkiye'de stevya üretimi 2009 yılında Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi'nde başladı
- Başarılı olunca 2012'de Burhaniye, Söke ve Turgutlu'da deneme üretimi başlatıldı
- 2012 de ÇAYKUR da Rize ve çevresinde yetiştirme ve ar-ge çalışmalarına başlayınca, 30 Haziran 2013 de resmi gazetede yayımlanan Türk Gıda Koteksi Gıda Katkı Maddeleri Yönetmeliği ile Türkiye'de tatlandırıcı olarak kullanılmasına izin verildi
ÇAYKUR ve STEVYA
- Stevya çay ile aynı havzada yetiştirilibiliyor
- Arjantinden fidanlar getirilp stevya bahçesi kurulmuş ve üçüncü yılın sonunda yüksek verimle başarılı sonuçlar elde edilmiş
- Dönüm başına 4-4.5 ton verim elde edilmiş
- Mart ayında ekilmesi gerekiyor
- Çay gibi hasat için 3-4 yıl beklemek gerekmiyor, aynı yıl hasat yapılabiliyor
DÜNYADA STEVYA
- Üretim lideri Çin
- Tüketim lideri Japonya. Çünkü Japoların şeker mevzuatında, zararını azaltmak için şekere % 15 oranında stevya katmak zorunlu
Beslenme şeklinin git gide önemsendiği Türkiye'de de stevyanın yakın gelecekte kendine yer bulacağından eminim...
